یادگیری از طریق بازی
بازی چیزی است که هر کس از هر سن و فرهنگی را به خود مشغول میکند، این در حالی است که هدف و نوع بازی میتواند در سنین و فرهنگهای مختلف متفاوت باشد. رابطه کودکان با هم و رابطه آنها با بزرگسالان اهمیت زیادی در آموزش و یادگیری از طریق بازی دارد. تعامل دو سویه و تبادل نظر و اندیشه میان کودک و بزرگسال در بستر بازی موجب تداوم انگیزه در کودک و حفظ علاقه او به تجربه کردن و آموختن میشود.
میتوان با کودکی که هنگام بازی در باغچه از تماشای حلزونها ذوقزده شده است همراه شد و با علاقه نشان دادن، سوال کردن یا نظر دادن، این علاقه را در او حفظ و تقویت کرد. پرسیدن سوالاتی از این قبیل که «فکر میکنی حلزونها کجا دارن میرن؟»، «به نظرت حلزونها چطور حرکت میکنن؟» یا «ببین میتونی رد حرکت حلزون رو از جایی که اومده ببینی؟» به کودک کمک خواهند کرد که همچنان علاقهمند بماند و بر دانستههای خود درباره حلزونها بیفزاید. تحقیقات قابلتوجهی در زمینه فواید بازی برای یادگیری کودکان در تمام حوزه های رشد انجام شدهاند.
پیامدهای شناختی و خلاقیتیِ بازی
بازی با رشد مهارتهای فکری و شناختی ارتباط دارد. حین تجربه بازی، هیجان، فکر و انگیزه کودک با هم یکپارچه میشود و اتصالهای عصبی حیاتی را برای عملکردهای مغزی کارآمد ایجاد میکند. کودکان هنگام بازی به تخیل و تقلید روی میآورند که مستلزم فرآیندهای فکری و شناختی پیچیدهای است.
پیوند محکمی میان بازی و افزایش مهارتهای شناختی، شامل گرایش برای یادگیری (مانند کنجکاوی و پشتکار)، مهارتهای حافظهای و فکری و مهارتهای زبانی و سوادآموزی (خواندن و نوشتن) وجود دارد. بازی با رشد مهارتهای خلاق ارتباط دارد. بازی خلاقیت فکری، قوه تخیل، راهبردهای حل مسئله و توانایی تفکر واگرا را پرورش میدهد.
به نظر میرسد که خلاقیت از طریق فرآیندهای شناختی، عاطفی و تخیلی خود را نشان میدهد. این فرآیندها گرد هم میآیند و مهارت پیشبینی و رسیدن به راهحلهای غیرمنتظره را قوت میبخشند.
پیامدهای اجتماعی و عاطفیِ بازی
بازی با رشد مهارتهای اجتماعی و عاطفی ارتباط دارد. تحقیقات نشان میدهد که بازی به کودکان در فراگیری مهارتهای اجتماعی کمک میکند و پشتیبانی برای روابط مثبت هستند. بازی به ما نیز کمک میکند تا به کودکان آموزش دهیم چگونه رفتار خود را تنظیم کنند، احساسات دیگران را درک کنند و همچنین نوعی احساس استقلال را در خود تقویت سازند.
تجربیات مربوط به بازیهای اولیه بزرگسالان با هر کودک خردسال نقشی اساسی در ایجاد دلبستگیهای نیرومند در کودک دارد. شایستگی عاطفی و همدلی از طریق بازی و هنگامی ایجاد میشود که کودکان از عواطف، انگیزهها و خواستههای خود و دیگران آگاه میشوند. کودکان از طریق همکاری و مشارکت در بازی یاد میگیرند که چطور با دیگران مذاکره کنند و مسائل فردی خود را حل کنند.
پیامدهای مربوط به تندرستیِ بازی
بازی با افزایش احساس تندرستی در افراد ارتباط دارد که پیامد آن سلامت روان است. لذت و خشنودی مرتبط با بازی و رهایی از فشار به منظور داشتن عملکرد خوبی در بازی به ایجاد حس تندرستی کمک میکند.
پیامدهای جسمیِ بازی
بازی با سلامت جسمانی نیز ارتباط دارد. بازیهایی که با فعالیتهای بدنی همراه هستند موجب رشد مهارتهای جسمی و افزایش مزایایی مانند بهبود متابولیسم و مصرف انرژی میشوند.
منبع: Early Childhood Australia Inc
تهیه و تلخیص: پژمان شریفی