بهترین اسباب بازی برای کودکان خردسال چیست؟
بسیاری از مربیان کودک تصور می‌کنند که اسباب‌بازی الکترونیک (مثل اسباببازیهای چراغدار نوزادان و تبلت کودکان) برای رشد عمومی کودکان عادی، که فاقد هرگونه نقص عصبی هستند، اهمیت دارد. شواهد نشان می‌دهد که عناصر اساسی برخی اسباببازیهای الکترونیک موجب کاهش تعامل اجتماعی میان کودک و مربی می‌شود.
برای مثال، کودکان وقتی با اسباببازیهای الکترونیک بازی می‌کنند، از یادگیری خوانش حالات چهره دیگران یا تفسیر آهنگ کلام آن‌ها باز می‌مانند.
کودکان معمولا به تنهایی با اسباببازیهای دیجیتال بازی می‌کنند که باز سودی برای تعاملات کودک-مربی ندارد. تعاملات میان کودک و مربی برای رشد و پرورش کودک سالم بسیار حیاتی است.
تحقیقات نشان می‌دهد که هنگامی که کودک با اسباببازیهای الکترونیک بازی می‌کند، نسبت به زمان بازی با اسباببازیهای سنتی، کلمات کمتری از بزرگسالان شنیده می‌شود، مکالمه به شکل گفت‌‌وشنود نوبتی کم می‌شود و پاسخ‌‌های کمتری از سوی والدین دریافت می‌شود.
.
مزایای اسباببازیهای سنتی
اسباببازیهای سنتیِ باکیفیت مزایای زیادی دارد، زیرا:
- تعامل میان کودک و مربی را تسهیل می‌کند
- مشوق بازی با هم‌سالان است
- تخیل را افزایش می‌دهد
پیامدهای منفی قرار گرفتن در معرض رسانه‌ها و بازی با اسباب‌بازی
شاید باور نکنید که ۹۶/۹ درصد از کودکان در سال ۲۰۱۵ از تلفن همراه استفاده کرده‌‌اند که شروع آن غالبا قبل از یک‌سالگی بوده است. این افزایش زمان سپری‌شده جلوی صفحه نمایش با کاهش بازی‌های فعال و بازی با اسباب‌بازی رابطه دارد.
وقت‌گذرانی بیش از حد جلوی صفحه نمایش خطراتی را به همراه دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- ممانعت از بازی و فعالیت
- مختل کردن تعامل والدین و کودک
- ترویج رفتارهای پرخاش‌گرایانه
- افزایش چاقی
- کاهش حساسیت کودکان به خشونت
در گزارش بالینی آکادمی پزشکی اطفال آمریکا آمده است:
«هرچند گفته شده است که رسانه‌های تعاملی می‌تواند دارای پاره‌ای مزایای آموزشی نیز باشد، فعلا هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد مزایای احتمالی رسانه‌های تعاملی با مزایای بازی فعالانه، خلاقانه و کنش‌گرایانه با اسباببازیهای سنتی برابری می‌کند.»
در این گزارش توصیه شده است که کودکان باید از دستان خود برای بازی با اسباب‌بازی‌ها استفاده کنند و از این طریق ارتباطات مغزی خود را برای یادگیری مفاهیم فضایی و ریاضی تقویت کنند.
چند نکته در مورد نحوه انتخاب اسباب‌بازی مناسب برای کودکان خردسال
گزارش بالینی آکادمی پزشکی اطفال کودکان آمریکا نکات زیر را به والدین و مربیان کودک برای انتخاب اسباب‌بازی مناسب برای کودکان توصیه می‌کند:
- هنگام انتخاب اسباب‌بازی به خاطر داشته باشید که مهم‌ترین دلیل بازی در دوران کودکی (به ویژه دوران نوزادی) آموزش نیست، بلکه پرورش دادن تعاملات و روابط گرم و حمایتی با انسان‌هاست.
- بهترین اسباببازیهای آموزشی آن‌هایی هستند که موجب تقویت بی‌قید و شرط تعامل میان مربی و کودک در حین بازی می‌شود.
- کودکان به اسباببازیهایی نیاز دارند که از لحاظ رشدی برای آن‌ها مناسب باشد و رشد را در همه حوزه‌های آن، یعنی ارتباطات، مهارت‌های حرکتی ظریف، مهارت‌های حرکتی درشت، رشد اجتماعی-عاطفی و غیره تقویت کند. به دنبال اسباببازیهایی باشید که بیش از حد مهیج نباشد و در عوض، تخیل را تقویت کند.
- اسباببازیهای ساده، برای ترغیب کودکان به استفاده از تخیل، خلاقیت، حل مسئله و تعامل با مربیان عالی هستند.
- با صدای بلند برای کودکان کتاب بخوانید. از کتاب‌های کودکان برای کمک به جرقه زدن ایده‌های نو برای سناریوی بازی‌ها استفاده کنید. از کتابخانه محل خود بهره بگیرید.
- از اسباب‌بازی نه برای اداره کردن بازی کودک، بلکه به منظور افزایش رابطه کودک و مربی استفاده کنید.
- اگر نگران ایمنی اسباب‌بازی خاصی برای کودک خود هستید، با پزشک متخصص اطفال، فیزیوتراپیست اطفال یا سایر ارائه‌دهندگان خدمات درمانی مشورت کنید.
- استفاده از کامپیوتر و بازی‌های و ویدئویی را محدود کنید! توصیه بر این‌است که کودکان زیر ۲ سال نباید هیچ مدت زمانی را پای صفحه نمایش صرف کنند و این مدت زمان برای کودکان بالای ۲ سال تنها باید یک ساعت در روز باشد. در کودکان زیر ۵ سال، همراهی کردن مربیان کودک یا یکی از والدین هنگام استفاده کودک از رسانه‌ها برای افزایش تعامل لازم است.
- از اسباببازیهایی استفاده کنید که فعالیت‌های جسمی و روانی را ارتقا می‌بخشد.
تهیه و تلخیص: لیلا حیدری